Cetinje :: Moj grad

Dimitrije će raditi spomenik vojvodi Mirku

Posted on 29. Oct, 2015 by Vesko Pejović in Iz kulture

Rad umjetnika Dimitrija Popovića odabran je na Konkursu za idejno i umjetničko rješenje spomenika vojvodi Mirku Petroviću, koji će biti podignut do decembra ove godine na Trgu Republike u Podgorici. Na konkurs su bila pristigla tri rada.

Odluku o idejnom i umjetničkom rješenju spomenika vojvodi Mirku Petroviću (1820-1867) i crnogorskim junacima, učesnicima oslobodilačkih ratova 1853, 1858, 1862, 1876-1878 godine, jednoglasno je donijela stručna komisiju u sastavu: presjednik princ Nikola Petrović-Njegoš, arhitekta, i članovi Nenad Šoškić, magistar vajarstva, Danilo Radojević, doktor humanističkih nauka, Nela Savković-Vukčević, magistarka filoloških nauka i Srđan Raičević, diplomirani pravnik.

Spomenik vojvodi Mirku Petroviću,  visine deset metara, biće izgrađen u kamenu, u vidu obeliska sa postamentom na kojemu će ćirilicom pisati: “Velikom vojvodi Mirku Petroviću Njegošu, 1820–1867 i crnogorskim  junacima učesnicima  oslobodilačkih ratova 1853, 1862, 1876–1878”. Stajaće i tekst: “Spomenik je podignut  2015. godine  po uzoru na prvobitni koji je otkriven 8. novembra  1886. godine, a srušen 6. januara 1919. godine”.

Evo i Dimitrijevog obrazloženje idejnog rješenja:

Spomenik Velikom vojvodi Mirku Petroviću Njegošu koncipiran je na osnovu formalnog karaktera starog, uništenog spomenika u skladu s „Opštim kriterijumima“ konkursa. Dakle, voluminozna i dominantna osnova stepenastog piramidalnog oblika starog spomenika sa koje se uzdizao visoki tanki obelisk, modifikovana je u takođe stepenastu formu, koja je u bitno smanjenim dimenzijama zadržala karakter stare osnove. Iskošenim stranama kubusa forma je dobila na dinamici čime je akcentiran glavni simbol spomenika – obelisk koji izduženom formom stremi prema nebu. Baza spomenika je u crnom granitu što u kolorističkom smislu akcentira spomenik i harmonira s koloritom trga. S prednje i zadnje strane obeliska izvedenog od bijelog kamena urezana je vertikalna pozlaćena linija koja potencira eleganciju i dinamičnost klasične forme. U simboličkom smislu zlatna boja predstavlja trajnost, ili njegoševski kazano „slobodu zlatnu“ što je bitna odrednica crnogorskog nacionalnog bića. Elegantna forma obeliska s zlatnom linijom u modernom kontekstu predstavljaju odraz estetike minimalizma, a u simboličnom tendenciju rasta, razvoja, stremljenja napretka, dakle onih postulata na kojima se temeljila vizija „Mirkovog grada“, a što je danas vidljivo u dinamičnom razvoju moderne Podgorice.

MIRKO PETROVIĆ (1820-1867)

Mirko Petrović je brat knjaza Danila i otac kralja Nikole. Bio je predsjednik Senata od 1857(?)-1867. godine. Uspješno je obavio više diplomatskih misija, od kojih je najznačajnija 1862. godine u Beču. Istakao se izuzetnim junaštvom u ratovima sa Turcima 1852-1853. godine. Bio je vrhovni zapovjednik crnogorske vojske u znamenitoj bici na Grahovcu 1858. godine u kojoj je crnogorska vojska izvojevala jednu od najblistavijih pobjeda u istoriji Crne Gore. Poslije te bitke knjaz Danilo mu je dodijelio zvanje “Vojvoda od Grahovca“ koje je narod preimenovao u Veliki Vojvoda. Dobio je rusko odlikovanje Orden Svetog Stanislava prvog stepena. Objavio je zbirku pjesama „Junački spomenik“ (1864. godine) o crnogorsko – turskim bojevima od 1852-1862.godine.

Imajući u vidu da je ličnost Velikog vojvode Mirka od izuzetnog istorijskog, državnog i društvenog značaja za Crnu Goru, kao i doprinos  crnogorskih junaka učesnika u oslobodilačkim ratovima  1853, 1862, 1876 – 1878 godine, Glavni grad – Podgorica inicirao je podizanje spomenika po uzoru na prvobitni a Odluku o podizanju spomenika donijeli su odbornici u Skupštini Glavnog grada  na sjednici  održanoj u četvrtak 30. jula 2015. godine.

To prilikom gradonačelnik Glavnog grada Slavoljub Stijepović je izjavio:

“Tridesetdvije godine je stajao taj spomenik i nikom nije smetao i niko nije htio da ga ruši. Nijesu ga 1918.  srušili ni Kuči i nije on srušen zbog 1856. On je srušen jer je bio odraz crnogorske državnosti. Smetao je onima kojima je smetala i Crna Gora, kao simbol crnogorske državnosti i kao simbol borbe crnogorskih junaka za tu državnost. Treba da se ponosimo tim junacima i tim djelima. I jasno je da ga mi vraćamo tamo gdje mu je mjesto”.

Prilog pripremio i likovno opremio Vesko Pejović