Cetinje :: Moj grad

Otvorena nova meteorološka stanica na Cetinju

Posted on 23. Mar, 2011 by Vesko Pejović in Budućnost Cetinja, Cetinje danas

Na svečanosti povodom proslave Svjetskog dana  voda (22.mart) i  Svjetskog dana meteorologije (23.mart) gradonačelnik Prijestonice Cetinje Aleksandar Bogdanović i ministar održivog razvoja i turizma Predrag Sekulić otvorili su danas na Cetinju automatsku meteorološku stanicu koja se nalazi u neposrednoj blizini Njegoševog parka. 

Adaptacija objekta i montiranje nove opreme trajalo je oko četiri mjeseca

Projekat osavremenjavanja meteorološke stanice u Prijestonici realizovan je zahvaljujući partnerstvu Vlade Crne Gore i Hidrometeorološkog zavoda, a ministar Predrag Sekulić naglasio je kako je izuzetno važno da ta saradnja bude nastavljena.

– Smatram da je od posebne važnosti jačanje saradnje Hidrometeorološkog zavoda sa svima koji neposredno ili posredno učestvuju u donošenju i sprovođenju strateških odluka i mjera, a posebno sa Vladom, privrednim organizacijama, naučnim krugovima, nevladinim organizacijama, privatnim sektorom, medijima i najširom javnošću, u cilju preventivne zaštite od atmosferskih i hidroloških nepogoda i osiguranja najboljeg odgovora na razvojne izazove u vezi sa vremenom, klimom i vodom – rekao je ministar Predrag Sekulić.

– Imajući u vidu dugu tradiciju aktivnosti na planu meteorologije na Cetinju, koja datira još od prvih instrumentalnih mjerenja iz 19. vijeka, a koje su trajale čak i tokom dva svjetska rata, cijenim da ovaj događaj predstavlja značajan momenat za naš grad – kazao je gradonačelnik Bogdanović.

On je istakao da će automatska stanica, koja će biti umrežena sa preostalim glavnim stanicama u Crnoj Gori, omogućiti da svi parametri vezani za stanje u atmosferi i hidrosferi u Prijestonici budu dostupni i obnavljani u desetominutnom intervalu, u skladu sa međunarodnim meteorološkim standardima.

– Kada je riječ o Prijestonici, sasvim je jasno da će nam informacije koje budemo dobijali iz nove stanice predstavljati značajnu podršku. One će biti korisne kako u pogledu planiranja i realizacije aktivnosti, tako i u preventivnom djelovanju po pitanju šteta i elementarnih nepogoda sa kojima su se,  svjedoci smo, stanovnici dijela teritorije Prijestonice, tokom relativno bliske prošlosti, nerijetko suočavali – istakao je gradonačelnik.

Direktor  Hidrometeorološkog zavoda Crne Gore mr Luka Mitrović  u svom izlaganju je govorio o novoj meteorološkoj stanici u Cetinju, Svjetskom danu voda 2011. i Svjetskom danu meteorologije 2011.

Informacije o novoj meteorološkoj stanici u Cetinju

            Prva instrumentalna mjerenja u Cetinju počela su još 1887. godine. Uz povremene prekide sistematska meteorološka mjerenja i osmatranja na meteorološkoj stanici u Cetinju su vršena između dva svjetska rata i podaci su ulazili u sistem međunarodne razmjene.

            Meteorološka stanica u Cetinju ponovo je uspostavljena 1947. godine, kao glavna meteorološka stanica, sa međunarodnom kodnom oznakom 13460 i njeni podaci su išli u međunarodnu razmjenu. Nakon preseljena sjedišta Hidrometeorološkog zavoda iz Cetinja u Podgoricu (preseljene se odigralo u periodu od 1949. – 1954. godine), došlo je do smanjenja programa rada stanice – sa glavne na klimatološku stanicu, a nakon toga je prestalo i slanje podataka u međunarodnu razmjenu.

            Do automatizacije, meteorološka stanica u Cetinju je imala program klimatološke stanice sa tri termina osmatranja dnevno, kao i instrumentalna mjerenja samo nekoliko meteoroloških parametara. Međutim, preporuke Svjetske meteorološke organizacije su ukidanja ovakvih stanica ili njihovo podizanje na viši nivo, jer se zadržavanjem ovakvih programa rada loše upoznaje klima područja i takav rad ne zadovoljava međunarodne strandarde.

            U svijetlu klimatskih promjena i varijabila, u smislu globalnog otopljenja i činjenice da klima predstavlja nacionalni privredni resurs, a nesumljivo utiče na sve ljudske aktivnosti, smatramo da je veoma važno poznavanje i praćenje promjena ovog resursa, radi njegovog efikasnijeg korištenja i planiranja razvoja države u globalu.

Uvažavajući navedeno, Hidrometeorološki zavod u skladu sa svojim mogućnostima radi na osavremenjavanju svojih osmatračkih sistema, prije svega kroz razvoj mreže meteoroloških i hidroloških stanica, tako da smo u decembru 2010. godine započeli projekat izrade novog objekta meteorološke stanice na Cetinju, a ujedno i automatizaciju mjerne opreme. U meteorološkom krugu stanice postavljenja je najsavremenija mjerna oprema, Njemačkog proizvođača Lambrecht. Radove na objektu i uređenju meteorološkog kruga, uradili su „Tim Viktor gradnja“ iz Ivanjice  i „Omega“ d.o.o., Podgorica. Ukupna vrijednost izvršenih radova je iznosila ~ 60.000,00 € (automatska meteorološka stanica – 25.000,00€; objekat i prateći radovi 35.000,00 €).

Podizanje programa rada meteorološke stanice na Cetinju, je od vitalnog značaja za razvoj Opštine,  jer će joj pružiti važne informacije za planiranje razvoja i operativnu zaštitu od šteta, koje mogu nastati uslijed ekstremnih meteoroloških pojava. Automatizacijom će se dobiti on-line i precizne 10-minutne informacije o stanju vremena na teritoriji opštine Cetinje, koje će biti dostupne svakog trenutka, prije svega građanima Cetinja, kao i širokoj javnosti.

U uvodnom izlaganju  o Svjetskom danu voda 2011. i Svjetskom danu meteorologije 2011 direktor Mitrović je naveo:

                Svake godine međunarodna zajednica proslavlja dva značajna datuma, Svjetski dan voda – 22.mart i Svjetski dan meteorologije – 23.mart. Fokusiranje na godišnje proslave ovih značajnih datuma se iskazuje kroz posebne teme. Ove godine tema Svjetskog dana voda je „Voda za gradove“, dok je tema Svjetskog dana meteorologije „Klima za vas“.

 Inicijativa za proslavu Svjetskog dana voda potekla je 1992.godine na Konferenciji Ujedinjenih Nacija o životnoj sredini i održivom razvoju (UNCED), održanoj u Rio de Janeiru. Generalna skupština UN-a, odredila je 22.mart kao datum koji će se svake godine proslavljati kao Svjetski dan voda, počev od 1993.godine. Države su pozvane da posvete taj dan implementaciji UN preporuka i da sprovedu konkretne aktivnosti na polju zaštite vodnih resursa, prema vlastitom nacionalnom kontekstu.

                Međunarodna meteorološka zajednica proslavlja 23. mart  – Svjetski dan meteorologije, u cilju obilježavanja stupanja na snagu Konvencije Svjetske meteorološke organizacije  (23.mart 1950 godine). 20.decembra naredne godine, Generalna skupština Ujedinjenih Nacija je prihvatila Rezoluciju prema kojoj je Svjetska meteorološka organizacije postala specijalizovana agencija u sistemu Ujedinjenih Nacija.

                Hidrometeorološki zavod Crne Gore je državna institucija zadužena da se bavi praćenjem stanja i promjena u atmosferi i hidrosferi. Kroz svoju ulogu u državnom sistemu Crne Gore i kao predstavnik Crne Gore u Svjetskoj meteorološkoj organizaciji,  Zavod je u obavezi da vrši promociju ova dva značajna datuma, a naročito imajući u vidu vrijeme kada se zajednice širom svijeta bore za postizanje UN Milenijumskih razvojnih ciljeva, posebno u oblastima zdrave hrane i sigurne vode, smanjenju siromaštva, kao i jačanju svojih sposobnosti prema prirodnim katastrofama i aktivnom reagovanju na uticaje klimatskih varijabila i promjena.

Svjetski dan voda 2011.

Prvi put u istoriji čovječanstva se dešava da najveći broj svjetske populacije živi u gradovima: 3.3 milijarde ljudi, a gradska naselja nastavljaju i dalje da rastu.

38% rasta predstavlja širenje predgrađa, dok se gradska populacija širi brže nego što se infrastruktura gradova može tome prilagoditi.

Cilj Svjetskog dana voda 2011. je da se fokus međunarodne pažnje usmjeri na efekte koje proizvodi brzi rast populacije, urbanizacija, nesigurnosti izazvane klimatskim promjenama, konfliktima i  pogoršanjima u gradskim sistemima snabdijevanja vodom.  

Tema ovogodišnjeg Svjetskog dana voda je Voda za gradove: kao odgovor na izazove  gradova koji se šire; sa ciljem da se podstaknu Vlade, organizacije, zajednice i individualci,  da se aktivno uključe u problem upravljanja vodom u gradovima.

Svjetski dan meteorologije 2011.

Neposredno prije treće Svjetske klimаtske konferencije, Izvršni sаvjet SMO-a je nа 61. Sjednici odlučio dа temа Svjetskog dana meteorologije 2011. godine bude „Klimа zа vаs“, obilježаvаjući stupаnje nа snаgu Konvencije o Svjetskoj Meteorološkoj Organizaciji, 23. mаrtа 1950. godine.

Temа „Klimа zа vаs“ se odmаh može prepoznаti kаo temа ne sаmo zа jednu godinu, već i kаo nezvаničnа temа zа peto-godišnji period koji se zаvršio krаjem 2010. godine, kаdа je Rаdnа grupа nа visokom nivou predаlа SMO-u Izvještаj o rаdu, koji je formulisаn u okviru Segmentа nа visokom nivou, III Svjetske klimаtske konferencije, uključujući posebno prijedloge zа Globаlni okvir zа klimаtske usluge (Global Framework for Climate Services-GFCS), principe njegove primjene, predloženu strukturu, sugestije o vođenju i potencijаlne inicijаlne prioritete.

Prema nedavnom Izvještaju SMO-a, 2010. godinа je bilа nаjtoplijа godinа kojа je ikаdа zаbilježenа, nа istom nivou kаo i 1998. i 2005. godinа, pošto su relаtivne rаzlike između ove tri godine mаnje znаčаjne, nego grаnice nepouzdаnosti, što sаmo potvrđuje dugoročni trend otopljаvаnjа koji je IPCC u svom izvještаju istаkаo, jer je svаkа od deset zаbilježenih nаjtoplijih godinа poslije 1998. godine. Pored togа, u toku deset godinа koje su prošle od 2001. godine, prosiječne globаlne temperаture su bile skoro polа stepenа iznаd srednje vrijednosti zа 1961-1990, što je nаjviše ikаdа zаbilježeno zа bilo koji desetogodišnji period od početkа instrumentаlnih osmаtrаnjа klime.

Zа mаnje od dvа mjesecа, sledećeg mаjа, Izvještаj Rаdne grupe nа visokom nivou biće jedno od ključnih pitаnjа, koje će rаzmаtrаti člаnice SMO-a u toku XVI Kongresa Svjetske Meteorološke Organizacije, nаjаvljujući novu eru u međunаrodnoj sаrаdnji u obezbeđivаnju klimаtskih informаcijа i uslugа zа proces donošenjа odlukа.

Aktivnosti SMO-a u oblаsti klime se dаnаs generаlno smаtrаju ključnim doprinosom bezbijednosti i blаgostаnju ljudi, kаo i postizаnju ekonomskih koristi zа sve zemlje. To nаs još više približаvа duhu nаšeg osnivаčkog zаdаtkа, Konvenciji SMO, kojа je stupilа nа snаgu nа dаnаšnji dаn prije šezdeset jedne godine, kаo i prethodnoj, bivšoj Međunаrodnoj meteorološkoj orgаnizаciji (IMO), kojа je osnovаnа nа Prvom međunаrodnom meteorološkom kongresu (Beč, septembаr 1873).

Ove аkcije će tаkođe podržаti postizаnje drugog ključnog ciljа SMO: dа se do 2019. godine prepolovi desetogodišnji prosjek nаstrаdаlih iz periodа 1994. – 2003., uslijed prirodnih kаtаstrofа meteorološkog i hidrološkog porijeklа. Pored togа, podržаće se ciljevi IV Konferencije Ujedinjenih Nаcijа o nаjmаnje rаzvijenim zemljаmа (Less Developed Countries-LDC 4), kojа se uskoro održаvа u Istаmbulu i postizаnje Milenijumskih rаzvojnih ciljevа-Ujedinjenih Nаcijа (Millenium Developed Goals – MDG), posebno do 2015. godine u pogledu iskorijenjivаnjа siromаštvа i glаdi i obezbjeđivаnju održivosti životne sredine.

Direktor HMZCG je svoje izlaganje zaključio riječima da je Hidrometeorološki zavod Crne Gore je u predhodnoj  godini, unutar svojih organizacionih jedinica predano radio na jačanju svojih tehničkih i stručnih kapaciteta, ne samo automatizacijom mreže meteoroloških stanica, već i brojnim drugim aktivnostima i projektima i da će sa tom praksom nastaviti.

 Nakon obraćanja gradonačelnika Prijestonice, ministra održivog razvoja i turizma i direktora HMZ, prisutnima se obratila i direktorica JP „Vodovod i kanalizacija“ – Cetinje, Njegosava Seja Vujanović, dipl. ing.

 Ona je, povodom Svjetskog dana voda, govorila o problemu vodosnabdijevanja u Prijestonici i ukratko navela najvažnije stavke iz Akcionog plana za rješavanje problema u vodosnabdijevanju Cetinja ali i izrazila bojazan da nije isključena mogućnost da građani Cetinja, zbog malog kašnjenja u realizaciji stavki iz Akcionog plana i ovoga ljeta imaju restrikcije u snabdijevanju vodom.

Nakon ovoga uslijedilo je svečano otvaranje NOVE AUTOMATSKE METEO STANICE a za kraj je za prisutne organizovan skroman koktel.

Zahvaljujući svesrdnoj pomoći Ivane Pavićević iz HMZCG prilog pripremio Vesko Pejović.